Wie kent het niet: je wilt je nieuwe multimedia-apparaat in gebruik nemen, maar plotseling sta je voor een hoop aansluitingen en je weet niet zeker welke aansluiting het meest geschikt is.
HDMI, coaxiaal, soms zelfs de antieke SCART-standaard of component ingang: de meeste van ons zullen hooguit één of twee aansluitingen gebruiken – als ze die al gebruiken. Tegenwoordig proberen de meeste fabrikanten het de gebruiker zo gemakkelijk mogelijk te maken: sluit gewoon de juiste kabel aan en je bent ready to go. Maar wat zijn de verschillen tussen de verbindingen? Wij beantwoorden de belangrijkste vragen over digitale signaaloverdracht.
Wat is HDMI?
De HDMI (High Definition Multimedia Interface) interface is onmisbaar geworden. Hij werd ontwikkeld in 2002 en is nu standaard geïnstalleerd in de overgrote meerderheid van multimediaproducten. Hiertoe behoren beamers, spelconsoles, blu-ray dvd-spelers en computerbeeldschermen. Ze gebruiken tegenwoordig allemaal HDMI, en zelfs in verschillende versies. Helaas hebben fabrikanten in het verleden met verschillende versienamen geadverteerd, waardoor nogal eens verwarring ontstond. Sinds 2010 heeft de HDMI-licentieorganisatie gespecificeerd welke aanduidingen je mag gebruiken voor welk type HDMI-kabel. Lange tijd waren er slechts twee varianten: HDMI standaard en HDMI high speed.
Ondertussen is er de zogenaamde HDMI 2-norm, die door de industrie op de markt wordt gebracht als premium HDMI – nogal verwarrend, nietwaar?
Wanneer een HDMI-kabel gebruiken?
In het kort: wanneer je digitale video- en audiosignalen verzendt. Als je bijvoorbeeld jouw blu-ray dvd-speler op de televisie wil aansluiten, kun je dit doen via de HDMI-interface. Het grote voordeel hier is dat je maar één kabel nodig hebt. HDMI zendt niet alleen videosignalen uit, maar tegelijkertijd ook audio-informatie. Hierdoor zijn er geen andere kabels nodig en wordt er ook technisch voor gezorgd dat er geen vertragingen of onderbrekingen zijn.
TOSLink /SPDIF als standaard in de hifi-wereld
TOSLink/ SPDIF (Sony/ Philips Digital Interface) is een methode om digitale audiobestanden via lichtpulsen over te brengen. Deze interface werd oorspronkelijk ontwikkeld door de fabrikanten Sony en Philips. Net als HDMI is de SPDIF-methode geschikt voor de overdracht van multitrack audiosignalen – bijvoorbeeld Dolby Digital in home cinema.
Het grootste technische verschil tussen HDMI en SPDIF ligt in de signaaloverdracht: HDMI werkt puur elektrisch, terwijl je via SFDIP ook optische signalen kan doorgeven. Hiervoor komt de zogenaamde TOSLINK in het spel. TOSLINK is een gestandaardiseerd optisch glasvezel-verbindingssysteem dat oorspronkelijk door het bedrijf Toshiba is ontwikkeld. Hiervoor ontwikkelde men speciale connectortypes. Hoewel SPDIF het oudere format is, wordt het nog vaak gebruikt, vooral in hoogwaardige hifi-apparatuur. Een voordeel is de extreme betrouwbaarheid: als je signalen via glasvezelkabels overdraagt, zijn deze optimaal afgeschermd tegen elektromagnetische interferentie. Voor hifi-puristen is deze eigenschap natuurlijk zeer belangrijk. Een voorbeeld van een toepassing van SPDIF is de verbinding tussen een netwerkstreamer zoals de Teufel STREAMER en een stereo receiver. De Teufel STREAMER ontvangt de digitale audiosignalen en stuurt ze door naar de receiver. De stereoreceiver ontvangt op zijn beurt het signaal en zet het om in een analoog signaal met behulp van een DAC (Digital Audio Converter) en zendt het dan naar de eindversterker.
HDMI vs. TOSLink – welke standaard is beter voor mij?
Hier is HDMI de betere keuze. In de afgelopen jaren zijn de eisen voor de transmissie en ook de datasnelheden van audio snel toegenomen. Een digitaal uitgangssignaal is niet in staat om meerkanaalsgeluid in DTS-HD of Dolby-HD formaat over te brengen zonder gegevensverlies. Dankzij lossless digitale codering bieden HD-geluidsformaten het beste geluid. Sommige moderne apparaten hebben zelfs aparte audio-uitgangen in HDMI-formaat voor een bijzonder goede geluidskwaliteit. Als je een hifi-purist bent en oudere apparaten wilt gebruiken, heb je HDMI zeker niet nodig en kun je de digital out- of TOSLink-norm verder gebruiken voor de audiofiele signaaloverdracht.
Dolby Atmos: de nieuwe surround standaard
Dolby Atmos is een meerkanaalstechnologie geintroduceerd in april 2012. Het grote voordeel: Atmos-technologie maakt in theorie een onbeperkt aantal geluidssporen mogelijk. Als een zogenaamd immersief (“virtual reality”) geluidsformat belooft het nog meer betrokkenheid bij de luisterervaring. Het format is in staat om geluidsinformatie ruimtelijker en dus nog realistischer te simuleren. Zo kan je elke luidspreker in een home cinema systeem afzonderlijk afstellen, zelfs in gestandaardiseerde bioscopen. Deze objectgeoriënteerde weergave berust op een technologie waarbij elke geluidsbron zijn eigen geluidsspoor bevat. Dolby Atmos breidt bestaande surround systemen uit door zogenaamde hoogtekanalen toe te voegen en zorgt zo voor een driedimensionale interpretatie van objecten. Momenteel worden reeds verschillende bioscoopkaskrakers in Dolby Atmos geproduceerd en verwacht men steeds meer filmproducties met Dolby Atmos.
De HDMI-interface wordt ook gebruikt voor Dolby Atmos. Hier gaat het intussen over de zogenaamde HDMI-ARC. ARC is een digitaal kanaal in tv-toestellen die audiobestanden naar een soundbar of een receiver verzendt. Intussen vordert de ontwikkeling en staat er met eARC al een vervanger aan de deur te kloppen. Het belangrijkste verschil is de verbeterde bandbreedte en snelheid. Dit betekent dat het mogelijk is om nog meer informatie te verzenden via het audio return channel. Wanneer je deze gebruikt, moet je ervoor zorgen dat je een zogenaamde high speed HDMI-kabel met ethernet gebruikt. Ultra high speed HDMI-kabels zijn ook ontworpen voor overdracht via eARC.
Conclusie: HDMI vs. TOSLink
Vandaag de dag is HDMI niet meer weg te denken. Het heeft met succes een plaats veroverd en blijft zich voortdurend ontwikkelen. Dit weerspiegelt de enorme veelzijdigheid van HDMI. Terwijl andere verbindingen beperkt zijn tot één functie, biedt HDMI de mogelijkheid om een verscheidenheid aan extra informatie over te brengen, zoals geluidsinformatie, ARC-signalen, netwerkinformatie en besturingssignalen. Voor users die waarde hechten aan weinig kabels en een hoge gegevensdoorvoer, is er momenteel geen alternatief in zicht. Toch blijft de inmiddels verouderde TOSLink-uitgang populair. Als een lossless transmissiepad voor zuivere audiosignalen is de TOSLink bijzonder populair bij hifi-liefhebbers, vooral wanneer er geen video-informatie is. Uiteindelijk beslist iedereen voor zich welke interface men gebruikt. Verwacht wordt dat TOSlink in de toekomst steeds meer aan populariteit zal inleveren.
