Geluidsniveau wordt aangegeven in decibel (dB). Dat is juist, maar het is erg onnauwkeurig en eigenlijk maar de helft van de waarheid. Echter als het gaat om het beschrijven van de geluidsniveau beleving wordt het veel ingewikkelder.
Waarom we decibels gebruiken
Wat we waarnemen zijn veranderingen in de lucht en de geluidsdruk. Daarom wordt de term geluidsdrukniveau vaak gebruikt in verband met het volume – en de geluidsdruk wordt gemeten in de eenheid Pascal. Waarom vinden we geen Pascal maar decibelwaarden bij audio?
Dit heeft te maken met het centrale auditieve systeem. De waarneembare veranderingen in geluidsdruk liggen tussen 0,00002 Pascal en 20 Pascal. Het bereik strekt zich uit over meerdere niveaus van grootte. Als het geluidsdrukniveau laag is, kunnen we kleine veranderingen in luchtdruk waarnemen. Maar bij hogere niveaus moeten de veranderingen in luchtdruk aanzienlijk groter zijn om dit te voelen.
Met een lineaire schaal kan dit niet zinvol worden weergegeven omdat de verschillen bij lage waarden amper zichtbaar zijn. Daarom worden decibels gebruikt als logaritmische hulpeenheden. Met een logaritmische schaal worden de waarden op bepaalde intervallen vertienvoudigd. Zo wordt aan elke waarde op de schaal een nul toegevoegd. Als dit wordt gevisualiseerd in een curve, stijgt deze niet voortdurend. De curve wordt steiler naarmate deze voortgaat.
Decibellen op je oor – koptelefoons van Teufel
De decibeltabel: geluidsituaties en de dB-waarden
Om de geluidsinformatie correct in decibel te kunnen indelen, is een verdubbeling van de dB-waarde geen verdubbeling van de geluidsdruk. Bijvoorbeeld een kettingzaag met een volume van 120 dB produceert een veel hoger geluidsdruk dan een gemiddeld gesprek van 60 dB. Van een verdubbeling is al sprake bij een verhoging van 50 naar 60 dB. Bij een volume van 120 dB wordt de pijngrens bereikt. We beschermen onvermijdelijk onze oren, er kan in een korte tijd schade aan ons gehoor optreden. De ROCKSTER komt overigens dicht in de buurt.
Deze tabel toont verschillende geluidinformatie en de decibelwaarde:
| Geluidinformatie | dB |
|---|---|
| Ademhalen | 10 |
| Lichte wind geruis, gefluister | 30 |
| spraak | 60 |
| stofzuiger | 70 |
| Moter van een auto | 90 |
| Koptelefoon op luid niveau | 95 |
| Sirene, disco | 100 |
| Kettingzaag | 120 |
| Straalmoter van een vliegtuig | 140 |
Opmerking over dBFS
In de audiowereld is het gebruikelijk dat versterkers negatieve dB-waarden weergeven. Dit is meestal de eenheid dBFS (Decibels ten opzichte van de volledige schaal). Deze wordt gebruikt in digitale signaalverwerking. De nul komt overeen met de hoogst haalbare waarde, lagere waarden worden in het min-bereik weergegeven.
De beleving van geluiden
Je kan nog dieper in de materie duiken. Het geluidsdrukniveau houdt bij de waarneming geen rekening met een belangrijk kenmerk van het menselijk gehoor. De intensiteit waarmee een bepaald geluidsdrukniveau wordt waargenomen, is afhankelijk van de hoogte van de frequentie. Om het waargenomen niveau van een geluid te benaderen, worden frequentie-afhankelijke wegingsfilters toegepast voor decibellen. Deze staan tussen haakjes: dB(A). Daarnaast zijn er psycho-akoestische eenheden zoals phon en sone, die ook rekening houden met de frequentie-afhankelijke auditieve indruk.
Omdat de perceptie per persoon verschilt kan het waargenomen niveau slechts in beperkte mate worden gemeten. Terwijl je zelf denkt dat een audiosysteem met 95 decibel lekker klinkt, kan het voor een ander te luid zijn. Ieder mens ervaart geluid dus anders. Dit is afhankelijk van de toestand, zo heeft bijvoorbeeld stress een grote invloed op waarneming.
Decibel, onze oren houden er van
- ▶ Ultima 40: De UItima 40 levert een gebalanceerd geluid over het gehele frequentiebereik
. Namelijk twee woofers voor een krachtige bas. In het hoge bereik een nieuw ontwikkelde faseplug voor nog preciezere weergave. Kortom de Ultima 40 heeft al veel liefhebbers kunnen overtuigen! - ▶ Definion 3: De coaxiaal drivers voor midrange en tweeter maken deze luidspreker zo bijzonder. Zodoende zijn hoorbare tijdsverschillen er niet en resulteert in een natuurlijke weergave.
- ▶ Tot slot alle Stereosystemen in een overzicht.
De decibel samengevat
- Decibel is een eenheid voor het aangeven van de geluidsdruk.
- Een logaritmische schaal in de dB is geschikt om het hoorbare geluidsdrukbereik weer te geven.
- Bij 120 dB bereikt de geluidsdruk een niveau dat we pijnlijk vinden.
- Het waargenomen volume hangt altijd af van de weergegeven frequentie.
- Om rekening te houden met de frequentie bij volume indicaties, zijn wegingsfilters en psycho-akoestische parameters zoals sone en phon geïntroduceerd.
- Een relevante thema over impedantie en luidsprekers vind je hier
